Rok 2025 przynosi szereg istotnych zmian w obszarze prawa gospodarczego i handlowego, które będą miały kluczowe znaczenie dla przedsiębiorców, inwestorów i doradców prawnych. W obliczu rosnącej roli cyfryzacji procesów, wzrostu znaczenia zrównoważonego rozwoju oraz coraz wyższych wymagań regulacyjnych na poziomie krajowym i unijnym, konieczne staje się śledzenie najnowszych przepisów, aby zachować transparentność działań i minimalizować ryzyka. Poniższe rozdziały omawiają najważniejsze obszary przemian, które w 2025 roku wpłyną na sposób prowadzenia działalności gospodarczej oraz kształtujące otoczenie prawne dla firm.
Modernizacja procedur rejestracji i compliance
Jednym z kluczowych elementów zmian w prawie gospodarczym będzie dalsza digitalizacja procesów rejestracyjnych oraz wzrost wymogów kompliance. Ministerstwo Rozwoju pracuje nad wdrożeniem platformy umożliwiającej załatwianie formalności związanych z rejestracją spółek i przedsiębiorców w całości online. Wdrożenie tego rozwiązania oznacza skrócenie czasu potrzebnego na założenie działalności oraz automatyzację weryfikacji dokumentów.
Główne założenia reformy proceduralnej:
- Pełna integracja systemów Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) z platformami ePUAP i CEIDG;
- Wykorzystanie podpisu elektronicznego i potwierdzenia tożsamości za pomocą e-dowodu lub bankowości elektronicznej;
- Automatyczne generowanie wzorów umów spółek i powiadomień dla urzędów skarbowych oraz ZUS;
- Zwiększenie roli audytorów i biegłych rewidentów w procesie wstępnej weryfikacji dane rejestracyjnych.
W kontekście compliance przedsiębiorcy będą zobowiązani do regularnego raportowania o ryzykach prawnych, finansowych i związanych z bezpieczeństwom informacji. Nowe przepisy przewidują kary administracyjne za opóźnienia w przekazywaniu raportów oraz możliwość wszczynania postępowań kontrolnych na podstawie algorytmicznych analiz ryzyka.
Transformacja cyfrowa w działalności gospodarczej
Postępująca cyfryzacja gospodarki wymusza adaptację przepisów uwzględniających specyfikę transakcji online, ochronę danych osobowych oraz kwestie bezpieczeństwa cybernetycznego. W 2025 roku wejdą w życie nowe regulacje implementujące dyrektywy unijne dotyczące usług cyfrowych (Digital Services Act) i rynków cyfrowych (Digital Markets Act), które mają na celu:
- Ograniczenie działalności podmiotów dominujących w przestrzeni online;
- Zwiększenie ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami reklamowymi;
- Wprowadzenie obowiązku zgłaszania poważnych incydentów cybernetycznych;
- Regulację funkcjonowania platform pośredniczących w transakcjach między użytkownikami.
Krytycznym elementem reform jest wzmocnienie zasad dotyczących ochrona danych osobowych przedsiębiorców i konsumentów. Zgodnie z założeniami nowelizacji UODO, każdy podmiot przetwarzający dane musi przeprowadzać oceny skutków dla ochrony danych (Data Protection Impact Assessment) przy uruchamianiu nowych usług lub systemów IT. Konsekwencje niedopełnienia obowiązków obejmują zarówno kary finansowe, jak i ograniczenia w prowadzeniu działalności.
Równolegle rośnie znaczenie standardów bezpieczeństwa: firmy będą musiały wdrażać mechanizmy szyfrowania komunikacji, systemy wykrywania włamań oraz procedury reagowania na incydenty. Ustawodawca planuje także uruchomienie Krajowego Rejestru Incydentów Cybernetycznych, do którego podmioty zobligowane będą zgłaszać ataki o znaczącym impact.
Zmiany w opodatkowaniu i finansowaniu przedsiębiorstw
Rok 2025 przyniesie ważne nowelizacje podatkowe, mające na celu uproszczenie systemu oraz wzmocnienie narzędzi przeciwdziałania agresywnej optymalizacji. Kluczowe modyfikacje to:
- Wprowadzenie minimalnej stawki CIT na poziomie 10% dla małych i średnich przedsiębiorstw;
- Podniesienie progu obrotów uprawniającego do rozliczania w formie ryczałtu;
- Nowe zasady dotyczące cen transferowych i obowiązek dokumentowania transakcji wewnątrzgrupowych;
- Możliwość odliczenia innowacjenych nakładów badawczo-rozwojowych od podstawy opodatkowania;
- Ulgi podatkowe dla inwestorów realizujących projekty proekologiczne i prospołeczne.
Dodatkowo planowany jest start programów grantowych wspierających rozwój sektora MŚP, finansowanych ze środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Zakres wsparcia ma objąć zarówno projekty modernizacyjne, jak i inicjatywy związane z transformacją ekologiczne i cyfrową. Wdrożenie nowych mechanizmów ma na celu poprawę dostępności finansowanie zewnętrznego i obniżenie barier wejścia na rynek.
W obszarze podatku VAT w 2025 roku zostanie wdrożona kolejna faza pakietu e-commerce, co oznacza obowiązek korzystania z elektronicznego systemu fakturowania (e-faktura) przy transakcjach wewnątrzwspólnotowych oraz sprzedaży na rzecz konsumentów. Realizacja tych zmian wymaga od firm dostosowania systemów IT i procedur księgowych.
Nowe regulacje dotyczące zrównoważonego rozwoju i ładu korporacyjnego
Coraz większe znaczenie zyskuje idea zrównoważonego rozwoju (ESG), którą ustawodawca zamierza włączyć do ram prawnych działalności gospodarczej. W planach znajduje się nowelizacja Kodeksu spółek handlowych w zakresie obowiązków informacyjnych spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych. Kluczowe wymagania to:
- Publikacja raportów niefinansowych, uwzględniających kwestie środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego;
- Zobowiązanie członków zarządu do uwzględniania ryzyk ESG w decyzjach o charakterze strategicznym;
- Wprowadzenie kary administracyjnej za zaniżanie lub fałszowanie danych raportowanych w ramach standardów niefinansowych;
- Obowiązkowe szkolenia z zakresu zrównoważonego rozwoju dla rad nadzorczych spółek publicznych.
Te zmiany podyktowane są koniecznością dostosowania polskich regulacji do wymogów unijnych dyrektyw, takich jak CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive). Oczekuje się, że nowe zasady wpłyną na większą odpowiedzialność przedsiębiorstw oraz przyczynią się do podnoszenia standardów ładu korporacyjnego.
Wprowadzone reformy mają charakter kompleksowy. Śledzenie ich kolejnych etapów oraz terminów wejścia w życie stanie się dla przedsiębiorców kluczowym elementem strategii zarządzania ryzykiem prawnym i finansowym w 2025 roku.
